Weekendowe zwiedzanie z przewodnikiem: wystawa czasowa “Pamięć o Powstaniu Styczniowym z źródłach pisanych i zabytkach ze zbiorów Muzeum Niepodległości w Warszawie”
W niedzielę 19 lutego 2023 r., o godz. 12.00, zapraszamy do Galerii Plakatu w Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej na oprowadzenie po wystawie czasowej “Pamięć o Powstaniu Styczniowym w źródłach pisanych i zabytkach ze zbiorów Muzeum Niepodległości w Warszawie” w ramach cyklu „Weekendowe zwiedzanie z przewodnikiem”. Na oprowadzanie zaprasza kuratorka Weronika Krzemień, adiunkt w Dziale Zbiorów Muzeum Niepodległości.
„Weekendowe zwiedzanie z przewodnikiem” to cykl realizowany w naszym Muzeum w wybrane soboty i niedziele. W te dni w Muzeum Niepodległości i jego oddziałach można uczestniczyć w oprowadzeniu po ekspozycji bez konieczności uiszczenia dodatkowej opłaty w wysokości 100 zł. Aby wziąć udział w tym wydarzeniu, wystarczy opłata za bilet wstępu do muzeum.
19 lutego 2023 roku, godzina 12.00
Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej
Oddział Muzeum Niepodległości
ul. Skazańców 25
01-532 Warszawa
WYDARZENIE: Galeria Jednego Obiektu
We wtorek 31 stycznia 2023 roku serdecznie zapraszamy do Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej. W ramach Galerii Jednego Obiektu zostanie zaprezentowany obraz autorstwa Hakoba Mikayeliana Astronom Kopernik czyli rozmowa z Bogiem przedstawiający postać wybitnego polskiego astronoma (kopia obrazu Jana Matejki). Tym wydarzeniem chcemy zainaugurować rok kopernikański w Muzeum Niepodległości w Warszawie.
Termin i miejsce wydarzenia:
31 stycznia (wtorek), godz. 11.00
Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej
(Oddział Muzeum Niepodległości)
ul. Skazańców 25
01-532 Warszawa
Oto dni krwi i chwały. Reduta Ordona oraz Rakietnicy Królestwa Polskiego
10 stycznia 2023, o godz. 11:00 zapraszamy na “Kuratorskie oprowadzanie po wystawach w Galerii Brama Bielańska” Oto dni krwi i chwały. Reduta Ordona, oraz Rakietnicy Królestwa Polskiego
Po wystawach oprowadzą dr Wojciech Borkowski i Jacek Borkowski.
Ekspozycja podzielona jest na dwa bloki tematyczne.
Pierwsza część prezentuje zagadnienia związane z początkiem rakietnictwa polskiego, wykorzystywanego do działań zbrojnych w 1 połowie XIX wieku. Ukazane są sylwetki najważniejszych postaci związanych z tą dziedziną artylerii, prezentowany jest warsztat, w którym produkowano pierwsze rakiety oraz rekonstrukcje dziewiętnastowiecznych pocisków.
Druga część wystawy opowiada historię walk, w trakcie Bitwy o Warszawę 6 września 1831 r., wojsk polskich i rosyjskich na Reducie Ordona. Możemy dziś odtworzyć przebieg tego starcia na podstawie znalezisk z badań archeologicznych prowadzonych na reducie przez Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie. Obiekty prezentowane na ekspozycji ukazują militaria oraz przedmioty osobiste poległych żołnierzy. Zaprezentowana jest również sylwetka bohatera wspomnianej batalii Konstantego Juliana Ordona.
Galeria Jednego Obiektu: “Dziewczyna z konwią” Ludomira Benedyktowicza
We wtorek 20 grudnia o godz. 12.00 zapraszamy do Muzeum X pawilonu Cytadeli Warszawskiej na “Pożegnanie z obiektem”, którego bohaterem będzie rysunek “Dziewczyna z konwią” autorstwa Ludomira Benedyktowicza. Obiekt zostanie wypożyczony na wystawę czasową organizowaną w Kordegardzie – Galerii Narodowego Centrum Kultury w Warszawie.
Ludomir Benedyktowicz (1844−1926) należy do artystów, którzy z powstania wyszli mocno okaleczeni nie tylko psychicznie, ale przede wszystkim fizycznie. Marzył żeby zostać malarzem, ale wybrał naukę zawodu leśnika w Zakładzie Praktyk Leśnych w Feliksowie pod Brokiem. Był studentem, gdy wybuchło powstanie i jako student przystąpił do walki. Początkowo był w oddziale Władysława Cichorskiego „Zameczka”, u którego przeszedł szkolenie, a następnie w oddziale Strzelców Celnych, dowodzonym przez Władysława Wilkoszewskiego „Wiriona”. W dniu 14 marca 1863 roku znalazł się w pięcioosobowym patrolu dowodzonym przez Benedykta Teresińskiego, który otrzymał zadanie przejęcia kasy podleśnictwa Udrzyn. Po udanej akcji powstańcy mieli wrócić do miejsca stacjonowania Strzelców Celnych, ale na obrzeżach Broku wpadli w kozacką zasadzkę, w wyniku której młodzieniec stracił obie dłonie. Benedyktowicz musiał pożegnać się z zawodem leśnika, ale… lekarz tchnął w niego nadzieję, że… będzie malarzem. Miejscowy kowal wykonał wg pomysłu Ludomira, obręcz zakładaną na przegub, która dziś znajduje się w zbiorach Muzeum Niepodległości, stanowiąc jeden z ciekawszych eksponatów. Obręcz zawiera specjalny zacisk, służący do mocowania ołówka lub pędzla. To właśnie ten wynalazek ułatwił Benedyktowiczowi zostanie malarzem. Artysta najpierw wstąpił do Klasy Rysunkowej w Warszawie. Pobierał też lekcje w pracowni Wojciecha Gersona. Potem, w 1868 roku, otrzymał stypendium Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych i wyjechał na studia do Monachium. W 1872 roku wrócił do kraju. Jesienią 1873 roku odwiedził Brok. Od powstania minęło już 10 lat. Artysta zmienił się. Miał brodę, a jednak podczas nabożeństwa w miejscowym kościele został rozpoznany. Oskarżony o agitację i buntowanie chłopów został osadzony w X Pawilonie Warszawskiej Cytadeli. To wtedy powstał prezentowany szkic wykonany piórkiem przy użyciu atramenty i zatytułowany Dziewczyna z konwią (wym. 20,5 x 13,3 cm, nr inw. Gr.469). Artysta celnie oddał ruch, odmalował też zmęczenie na twarzy dziewczyny. Podobnych szkiców, wykonanych ołówkiem lub piórkiem na drobnych skrawkach papieru, Benedyktowicz stworzył wiele. Podpisywał je „W cytadeli warszawskiej 1874”. Tak też i podpisany jest szkic znajdujący się w zbiorach Muzeum Niepodległości. Jego autor wolność odzyskał po ośmiu miesiącach śledztwa, na przełomie czerwca i lipca 1874 roku. Został zwolniony z powodu braku dowodów działalności wywrotowej, dostał jednak nakaz opuszczenia na zawsze terytorium Cesarstwa Rosyjskiego.
Rekonstrukcja wybuchu Powstania Listopadowego
W nocy z 29 na 30 listopada 1830 roku wybuchła Wojna Polsko-Rosyjska, nazwana później w historiografii polskiej Powstaniem Listopadowym. Muzeum Niepodległości w Warszawie, dbając o pamięć i przypominanie społeczeństwu bohaterskich zrywów narodowowyzwoleńczych Polaków, 29 listopada 2022 roku o godzinie 17.00 na terenie Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej, organizuje wraz ze Stowarzyszeniem Artylerii Dawnej „Arsenał” inscenizację historyczną wybuchu walk polsko-rosyjskich.
Widzowie będą mogli podziwiać umundurowanie i wyposażenie żołnierza z epoki, a także rekonstrukcję artylerii z 1830 roku, jak i funkcjonowanie tej „czarnoprochowej” broni. Przybyli na inscenizację będą mogli także skorzystać z poczęstunku serwowanego z obozowiska stylizowanego na czasy Wojny Polsko-Rosyjskiej 1830-1831.
Rekonstrukcja walk odbędzie się w historycznym otoczeniu kompleksu budynków Cytadeli Warszawskiej, który został wzniesiony w 1832, czyli po upadku Powstania Listopadowego jako zabezpieczenie przed kolejnymi buntami w Warszawie. Wydarzeniu towarzyszą dwie wystawy w Galerii Brama Bielańska, współorganizowane z Państwowym Muzeum Archeologicznym – „Oto dni krwi i chwały- Reduta Ordona” oraz „Rakietnicy Królestwa Polskiego”, które również opowiadają historię Powstania Listopadowego.
Termin i miejsce wydarzenia:
29 listopada (wtorek), godz. 17.00
Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej
(Oddział Muzeum Niepodległości)
ul. Skazańców 25
01-532 Warszawa
WYDARZENIE: kuratorskie oprowadzanie po wystawie po wystawie Pejzaż Polski 2022
Zapraszamy na kuratorskie oprowadzanie po wystawie Pejzaż Polski 2022, które odbędzie się już 28 października w Galerii Brama Bielańska o godzinie 10.30
Pejzaż Polski 2022- oprowadzanie kuratorskie po wystawie, która jest zwieńczeniem pleneru malarskiego, który odbył się w 2021 roku w Przewięzi pod Augustowem. Prace wystawiają artyści związani z Ludowym Towarzystwem Naukowo- Kulturalnym. Obrazy przedstawiają krajobrazy różnych regionów naszej ojczyzny w różnych porach roku. Współorganizacja Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego.
28 października 2022 roku, godzina 10.30
Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej
Oddział Muzeum Niepodległości
Galeria Brama Bielańska
ul. Czujna
01-532 Warszawa
WYDARZENIE: kuratorskie oprowadzanie po wystawie prac Zdzisława Kruszyńskiego
Zapraszamy na kuratorskie oprowadzanie po wystawie prac Zdzisława Kruszyńskiego, które odbędzie się już 28 października w Galerii Brama Bielańska o godzinie 11.00
Zdzisław Kruszyński jest artystą z 40 letnim stażem w branży artystycznej. Brał udział w ponad 100 wystawach indywidualnych i zbiorowych. Jego prace znajdują się w kolekcjach na 5 kontynentach. Studiował na ASP w Gdańsku, od lat 80. wystawiał pracę na Jarmarku Dominikańskim w Gdańsku. Od lat 90 silnie promuje kulturę w województwie mazowieckim. Odznaczony w 1995 roku tytułem Zasłużony Działacz Kultury przez Ministra Kultury i Sztuki. Posiadacz tytułu Zasłużony dla Miasta Mławy. Związany artystycznie z subregionem ciechanowskim i północnym Mazowszem. W Muzeum Niepodległości zaprezentuje wykonane przez siebie portrety zarówno osób wybitnych w historii Polski jak Józef Piłsudski, Gabriel Narutowicz, Maria Konopnicka, Mikołaj Kopernik, jak i postaci związanych z lokalną historią swojego mikroregionu jak dr Józef Longin Ostaszewski, lekarz, historyk, propagator wiedzy o północnym Mazowszu i Mazurach Pruskich, Zuzanna Morawska, działaczka oświatowa i pisarka, autorka legendy o Mławie, a także osoby związane emocjonalnie z autorem jak Janusz Królik, nieżyjący, były dyrektor Muzeum Romantyzmu w Opinogórze.
28 października 2022 roku, godzina 11.00
Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej
Oddział Muzeum Niepodległości
Galeria Brama Bielańska
ul. Czujna
01-532 Warszawa
“Kobiety dla Niepodległej”
9 listopada 2020 r. o godz. 12.00 w ramach Galerii Malarstwa Historycznego, zapraszamy na wernisaż wystawy online Kobiety dla Niepodległej , który odbędzie się na Facebooku Muzeum Niepodległości.
Na wystawie zaprezentowanych zostanie 5 obrazów ze zbiorów Muzeum Niepodległości przedstawiających 3 kobiety, których niezłomna postawa była symbolem walki o wolną Polskę – Annę Gudzińską, Halinę Krahelską oraz Marię Dulębiankę. O obrazach prezentowanych na wystawie opowiedzą dr hab. Jolanta Załęczny, dr Beata Michalec, dr Izabela Mościcka Ewelina Pilawa oraz Natalia Roszkowska.
Anna Gudzińska bohaterka trzech obrazów Aleksandra Sochaczewskiego, żyła w latach 1841-1866. Urodzona w Warszawie. Właścicielka piwiarni na Starym Mieście. We własnym domu dała schronienie emisariuszowi Rządu Narodowego w czasie powstania styczniowego, żona urzędnika kolejowego, w jej piwiarni został zamordowany szpieg rosyjski, pomimo znęcania się nad nią podczas śledztwa na Cytadeli, nie wydała sprawców. Więźniarka X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej (1863 r.). Skazana na dożywotnią katorgę do Usola. Zmarła 1866 roku na zesłaniu.
Maria Dulębianka ( ur. 21 października 1861 w Krakowie, zm. 7 marca 1919 we Lwowie) – polska działaczka społeczna, feministka, malarka, pisarka, publicystka. Tematem wielu jej obrazów były kobiety. Od 1881 wystawiała swe prace w Krakowie, Paryżu, Warszawie. Malowała głównie portrety (kilkakrotnie Konopnickiej, np. około 1910) i obrazy rodzajowe (Sama jedna 1886, Sieroca dola 1889, Pod płotem 1890). Muzeum Polskie w Rapperswilu posiadało namalowany przez nią portret Marii Konopnickiej. Jej obraz Studium dziewczyny został zakupiony przez Muzeum Narodowe. Otrzymała wyróżnienie mention honorable za obrazy Na pokucie i Sieroca dola na wystawie międzynarodowej w Paryżu w 1900 roku. Była aktywistką pierwszej fali feminizmu. Zmarła na tyfus 7 marca 1919
Halina Krahelska , właściwie Helena Maria Krahelska z domu Śleszyńska, primo voto Grabianka (ur. 12 maja 1886 w Odessie, zm. 19 kwietnia 1945 w obozie koncentracyjnym KL Ravensbrück – polska działaczka społeczna, socjolog, publicystka i pisarka. Od 1908 w Polskiej Partii Socjalistycznej – Frakcji Rewolucyjnej, od 1912 w rosyjskiej Partii Socjalistów-Rewolucjonistów. W latach 1912–1917 na zesłaniu – najpierw w Kiszyniowie, w 1913 w Kijowie, a od listopada 1914 we wschodniej Syberii, w okolicach Kańska. Po rewolucji lutowej i obaleniu caratu powróciła z zesłania poprzez Smoleńsk do Odessy. W 1918 członek Polskiej Organizacji Wojskowej (POW) w Odessie. Po odzyskaniu niepodległości przyjechała w 1919 do Polski. W latach 1919–1921 i 1927–1931 była zastępcą Głównego Inspektora Pracy, zajmując się głównie systemem ochrony pracy i opieki społecznej – zwłaszcza zaś ochroną macierzyństwa i zdrowia kobiet pracujących i pracowników młodocianych. Publikowała zarówno wiersze i beletrystykę, jak i opracowania naukowo-społeczne. Po agresji III Rzeszy na Polskę we wrześniu 1939 była w czasie obrony Warszawy komendantką Obrony Przeciwlotniczej na Mokotowie, gdzie koordynowała gaszenie pożarów, ratowanie ludzi i organizację posiłków. Pracowała też w Wojskowym Biurze Historycznym i Biurze Informacji i Propagandy Komendy Głównej ZWZ-AK. W 1941 uległa ciężkiemu wypadkowi, potrącona przez niemiecki samochód wojskowy straciła nogę. Niosła wtedy ważne meldunki i mimo cierpienia udało jej się przekazać je w odpowiednie ręce unikając dekonspiracji. W uznaniu tego czynu odznaczono ją Krzyżem Walecznych. Autorka broszury „Oświęcim – pamiętnik więźnia” (później okazało się, że pamiętniki powstały w znaczącej części na podstawie relacji Władysława Bartoszewskiego. W lipcu 1944 została wydana „…przez «nieznanych sprawców» w ręce Gestapo…”, a następnie uwięziona w obozie koncentracyjnym w Ravensbrück, gdzie zginęła lub zmarła prawdopodobnie 19 kwietnia 1945. Przed śmiercią napisała „Tezy do działalności inspekcji pracy w odrodzonej Polsce”.
Galeria Jednego Obiektu
W najbliższą środę 8 lipca o godz. 12.00 w sali kinowej im. Karola Beyera w Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej odbędzie się prezentacja plakatu z 1920 roku Bolszewicy mordują bezbronne kobiety – prelekcja dr Beaty Michalec. Prezentacja kolejnej odsłony Galerii Jednego odbywa się w ramach obchodów 100 rocznicy Bitwy Warszawskiej. Nagranie ze spotkania zmieszczone będzie na kanale Muzeum Niepodległości na YouTube w przyszłym tygodniu.
Salon Dobrej Książki online!
W najbliższy czwartek zapraszamy na kolejne spotkanie z cyklu “Salon Dobrej Książki”.
Na kanale Muzeum Niepodległości w Warszawie w serwisie YouTube można będzie zobaczyć relację z promocji publikacji „Zanim nastała Polska… Praca społeczna kobiet w okresie powstań i plebiscytu na Górnym Śląsku. Wybór relacji” w opracowaniu Joanny Lusek (Bytom: Muzeum Górnośląskie, 2019).
W spotkaniu udział wzięli:
dr Joanna Lusek, dr Tadeusz Skoczek, dr hab. Jolanta Załęczny.
Relacja będzie udostępniona online na kanale Salonu Dobrej Książki w serwisie YouTube: link
„Zanim nastała Polska… Praca społeczna kobiet w okresie powstań i plebiscytu na Górnym Śląsku: wybór relacji” w opracowaniu Joanny Lusek to lektura obowiązkowa dla badaczy historii Polski, pasjonatów Górnego Śląska oraz wszystkich zainteresowanych losami kobiet. Źródła stanowią materiał unikatowy, dotąd niepublikowany. Z sześćdziesięciu wspomnień wyłania się obraz udziału kobiet w istotnych wydarzeniach społeczno-politycznych, ich realistyczny wpływ na zachowanie dziedzictwa rozumianego poprzez kultywowanie tradycji, języka polskiego oraz pielęgnowanie wartości ponadczasowych. Całość została opatrzona bogatym komentarzem autorki.
